Cỏ xạ hương (Thyme): thành phần hóa học và đặc tính trị liệu

Cỏ xạ hương (Thymus vulgaris) là một trong những loại thảo mộc phổ biến nhất có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải, không chỉ là thảo mộc chữa bệnh cỏ xạ hương còn là loài cây ăn được mang biểu tượng ẩm thực của khu vực này. Nó còn được gọi là húng tây. Tên gọi húng tây này bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp "thymos" có nghĩa là lòng dũng cảm hoặc sức mạnh bởi những tác dụng chữa bệnh của nó mang lại từ những năm đầu sau Công nguyên.

Thành phần hóa học

Cỏ xạ hương chứa nhiều hợp chất hóa học cũng như giàu tinh dầu. Các thành phần này thay đổi theo khu vực địa lý, thời gian thu hoạch và nhiều yếu tố khác nữa.

Một báo cáo nghiên cứu cỏ xạ hương tại khu vực Địa Trung Hải ghi nhận hàm lượng các thành phần bao gồm:

• 56,53% monoterpen, 28,69% hydrocarbon monoterpen, 5,04% hydrocarbon sesquiterpen và 1,84% sesquiterpen oxy hóa.
• Flavonoid và chất chống oxy hóa phenolic như zeaxanthin, lutein, pigenin, naringenin, luteolin, axit cafeic, rosmarinic, thymol và thymonin.
• Khoáng chất Kali, sắt, canxi, mangan, magiê và selen và các nhóm vitamin chủ yếu là vitamin B6 (pyridoxine), vitamin C và vitamin A.

Cỏ xạ hương chứa nhiều tinh dầu. các thành phần của tinh dầu trong thảo mộc cỏ xạ hương là nhóm phenolic với thành phần chính thymol với 8,19% linalool và 21,3% carvacrol là các terpen chính

Lợi ích sức khỏe

Cây xạ hương chứa nhiều chất dinh dưỡng thực vật, khoáng chất và vitamin. Những chất dinh dưỡng này tạo nên đặc tính dược lý đa dạng của nó như: tính chống oxy hóa, chống viêm, kháng khuẩn, kháng nấm, sát trùng và kháng virus. Cỏ xạ hương được sử dụng để điều trị một số bệnh:

• Giảm ho
• Tăng cường miễn dịch
• Giảm huyết áp
• Giúp thư giãn
• Hỗ trợ tiêu hóa, chữa khó tiêu
• Giảm mụn trứng cá

Đặc tính sinh học của cỏ xạ hương

Hoạt động chống oxy hóa

Hoạt động chống oxy hóa của Cỏ xạ hương và khả năng khử của nó có thể là do hàm lượng tổng phenol và flavonoid cao. So sánh hoạt tính chống oxy hóa của chiết xuất thyme với α-tocopherol và chất chống oxy hóa tổng hợp butylated hydroxy anisole (BHA), người ta thấy rằng Cỏ xạ hương sở hữu hoạt động chống oxy hóa cao hơn hẳn.

Thymol là nhóm chất chống oxy hóa chính có trong cỏ xạ hương có thể ngăn chặn sự tiến triển của chứng tăng lipid máu và xơ vữa động mạch do chế độ ăn nhiều chất béo thông qua việc:

• làm giảm các tổn thương lipid nội mạc động mạch chủ, giảm stress oxy hóa và lipid huyết thanh.
• tăng cường hoạt động của các enzym chống oxy hóa nội sinh, chẳng hạn như superoxide dismutase, catalase, glutathione peroxidase, glutathione-S-transferase và mức độ của các chất chống oxy hóa không phải enzym khác như vitamin C, vitamin E và glutathione khử, và do đó làm tăng đáng kể trạng thái chống oxy hóa tổng thể trong cơ thể sống

Chống viêm

Viêm là một phản ứng bảo vệ tự nhiên, phức tạp của các mô cơ thể như một cơ chế phòng vệ chống lại các kích thích có hại, bao gồm mầm bệnh và tổn thương tế bào. Chiết xuất cỏ xạ hương được sử dụng để điều trị các bệnh viêm nhiễm bằng cách:

• Ức chế sản xuất các chất trung gian gây viêm
• ức chế cyclooxygenase (COX)-2,
• Ức chế sản xuất NO

Chống ung thư

Carvacrol và thymol có tác dụng chống ung thư ở nhiều loại dòng tế bào nghiên cứu. Cơ chế hoạt động bằng cách:

• Kích hoạt quá trình apoptosis
• Ức chế sự phát triển của tế bào ung thư(tác dụng chống tăng sinh)
• Tăng cường khử cực màng ty thể, kích hoạt các protein ty thể proapoptotic Bax
• Ức chế sự hình thành mạch máu mới
• Làm giảm quá trình hình thành khối u bằng cách điều chỉnh hoạt động của các enzym chuyển hóa chất gây ung thư

Hoạt động kháng khuẩn

Dược điển thảo dược Anh phân loại cỏ xạ hương là một loại cây thuốc được chỉ định cho viêm phế quản, ho gà và đau họng khi sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với những thảo được khác. Cụ thể tinh dầu cỏ xạ hương có chứa thành phần phenolic, carvacrol và thymol được chứng minh có hoạt tính kháng khuẩn chống lại các chúng vi khuẩn S. aureus và K. Pneumoniae.

Tinh dầu cỏ xạ hương đã được chứng minh là có hoạt tính diệt khuẩn đường ruột và kìm khuẩn đường ruột đáng kể trong ống nghiệm cụ thể là chủng vi khuẩn gây bệnh đường ruột E. Coli.

Tinh dầu cỏ xạ hương cũng ức chế một số chi vi khuẩn Staphylococcus Enterococcus, Escherichia và pseudomonas được phân lập trong môi trường bệnh viện từ các bệnh nhiễm trùng khoang miệng, khoang bụng, đường hô hấp, đường tiết niệu sinh dục và da.

Cỏ xạ hương cũng ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây sâu răng và nhiễ khuẩn khoang miệng S. Mutans, vi khuẩn S. pyogenes gây đau họng hoặc viêm họng

Hoạt động kháng nấm

Hoạt động chống nấm của cỏ xạ hương chủ yếu là do các hợp chất phenolic, thymol và carvacrol, có hoạt tính chống nấm mạnh khi thử nghiệm trên trái cây để ức chế sự phát triển của nấm.

Nghiên cứu trên ống nghiệm cho thấy tinh dầu cỏ xạ hương ức chế các chủng nấm C. albicans kháng fluconazole được phân lập từ máu hoặc âm đạo. Tinh dầu cũng ức chế sự hình thành ống mầm và nảy chồi của các tác nhân gây bệnh nấm, và hiệu quả hơn fluconazole đối với các chủng kháng thuốc.

Ngoài nấm candida, tinh dầu cỏ xạ hương và có khả năng tạo ra hoạt động ức chế lâu dài trên các chi nấm mốc khác nhau bao gồm Aspergillus, Penicillium, Mucor, Cladosporium, Trichoderma, Rhizopus… 

Hoạt động kháng virus

Thử nghiệm ống nghiệm cho thấy chiết xuất nước của cỏ xạ hương ức chế cả 2 loại virus herpes simplex loại 1 và loại 2 (HSV-1 và HSV-2). Điều này làm sáng tỏ cho tác dụng điều trị tại chỗ của chiết xuất cỏ xạ hương chống lại các bệnh nhiễm trùng herpes tái phát.

Trong đại dịch covid 19, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) đã đưa thymol vào danh sách các chất sử dụng chống lại virus corona ở người nhờ tác dụng:

• Chống oxy hóa và điều hòa miễn dịch
• Ức chế sự bán dính virus vào thụ thể ACE2 của tế bào vật chủ, ngăn chặn sự xâm nhập virus vào cơ thể.

 Ứng dụng của thảo dược cỏ xạ hương

Ngành công nghiệp thực phẩm: Đây là một trong những ngành công nghiệp lớn nhất toàn cầu. Cỏ xạ hương được sử dụng làm gia vị, hương liệu trong chế biến thực phẩm. Chiết xuất hoặc tinh dầu cỏ xạ hương còn được sử dụng như một chất bảo quản thực phẩm tự nhiên.

Chăm sóc sức khỏe: tinh dầu cỏ xạ hương và chiết xuất của nó giàu chất chống oxy hóa và vi chất dinh dưỡng. Nó được ứng dụng làm nguyên liệu thực phẩm bổ sung trong chế độ ăn hàng ngày, nguyên liệu dược, nguyên liệu mỹ phẩm.

Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ:

Công ty TNHH Dược Phẩm Nasol Quốc Tế

Hotline: 0387 368 760

Email: info@nasol.com.vn      Web: nasol.com.vn